Aktualizacja statystyk formacji cenowych

Pora na cykliczną aktualizację statystyk formacji cenowych.

Jak zawsze co trzy miesiące, dokonaliśmy aktualizacji naszych statystyk, na podstawie których ATmatix wyznacza m.in. statystyczne poziomy docelowe po wybiciu z formacji, a także wyświetla ważne informacje, przydatne dla każdego gracza giełdowego, takie jak skuteczność danego typu formacji (tj. częstość osiągania teoretycznych, książkowych poziomów po wybiciu w określonym kierunku) czy prawdopodobieństwo wybicia w górę lub w dół.

Ogólne informacje o tych statystykach można znaleźć w poniższym wpisie:

• Statystyki formacji cenowych - informacje podstawowe

Zbieramy również dane o wolumenie - wielkość wolumenu obrotu w dniu wybicia w porównaniu do średniego wolumenu z 30 sesji sprzed wybicia stanowi dodatkowy wymiar, na podstawie którego wyznaczamy docelowe, statystyczne zasięgi wybić. Można o tym przeczytać w poniższych artykułach:

• Wpływ wolumenu w dniu wybicia na statystyki formacji cenowych
• Uwzględniamy wolumen w obliczaniu zasięgów wybić z formacji

To jeszcze nie wszystko, bo czasem po wybiciu z formacji cena zawraca poniżej (lub powyżej, w zależności od kierunku) ceny wybicia - są to tzw. ruchy powrotne po wybiciu, które zwiększają ryzyko zamknięcia pozycji zleceniem stop loss (o tym, jak ważne jest konsekwentne stosowanie zleceń obronnych, zabezpieczających otwarte pozycje przed wygenerowaniem zbyt dużej straty, pisaliśmy w poprzednim poście).

Dodatkowo chcielibyśmy wiedzieć, jaka jest szansa, że nasze zagranie na wybicie z formacji nie pozwoli na siebie zarobić. Innymi słowy mówiąc, jakie jest prawdopodobieństwo, iż cena po wybiciu nie przekroczy pewnego progu opłacalności (zwrotu z inwestycji). O tym mówią nam fałszywe wybicia.

Informacje o częstości występowania ruchów powrotnych oraz fałszywych wybić dla danego typu formacji są oczywiście zawarte w naszych statystykach. Więcej można się dowiedzieć z poniższego wpisu:

• Ruchy powrotne i fałszywe wybicia

Dotychczas nikt nie zbierał tego typu statystyk dla naszej rodzimej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Zamierzamy rozszerzać ich zakres o wciąż nowe wielkości, które mogą wpływać na skuteczność czy zasięg ruchu po wybiciu, dlatego zachęcamy do śledzenia informacji na naszym blogu, a także do rejestracji konta i wypróbowania aplikacji ATmatix.

Statystyki, o których tutaj mowa, można znaleźć w aplikacji ATmatix - na stronie Pomoc, w sekcji Statystyki:

• Statystyki formacji cenowych

Nowa funkcjonalność - uwzględniamy wolumen w obliczaniu zasięgów wybić

Tak jak niedawno obiecaliśmy, funkcjonalność wyznaczania poziomów docelowych po wybiciu z formacji cenowej w aplikacji ATmatix została rozszerzona o uwzględnianie wielkości wolumenu obrotu w dniu wybicia.

Zachęcamy do zapoznania się z poprzednim wpisem na temat znaczenia wolumenu wybicia z formacji. Gwoli przypomnienia - generalnie rzecz biorąc ponadprzeciętny wolumen wybicia oznacza z reguły większy zasięg ruchu po wybiciu, lepszą skuteczność, mniejszą szansę na ruch powrotny oraz niższy współczynnik fałszywych wybić.

Są oczywiście wyjątki (część z nich opisaliśmy we wspomnianym poprzednim poście) - ale proszę się o to nie martwić, nasze statystyki uwzględniają wszystkie te niuanse, zebrane na podstawie formacji cenowych z ostatnich trzech lat na głównym rynku akcji i indeksów Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Od dzisiaj nowe statystyki są już używane przez skaner ATmatix, przy czym wolumen wybicia jest brany pod uwagę tylko wtedy, gdy różnica pomiędzy wielkością wolumenu w dniu wybicia różni się istotnie od średniego wolumenu z 30 sesji poprzedzających wybicie (mamy tu na myśli oczywiście istotność statystyczną).

Jeżeli:

• wolumen obrotu w dniu wybicia jest większy od średniego wolumenu (i jest to różnica istotna statystycznie) lub
• wolumen obrotu w dniu wybicia jest mniejszy od średniego wolumenu (i jest to różnica statystycznie),

to wtedy ATmatix wyznaczy statystyczny poziom docelowy po wybiciu na podstawie odpowiednich dla kierunku wybicia i wielkości wolumenu nowych statystyk (jeśli tylko nimi dysponujemy dla wystarczająco wielu pomiarów formacji historycznych). W przeciwnym razie do obliczeń zostaną użyte dotychczasowe, uśrednione statystyki.

Przypominamy, że ATmatix informuje o wolumenie wybicia, wyświetlając procentową różnicę pomiędzy wolumenem obrotu w dniu wybicia a średnim wolumenem z 30 sesji poprzedzających to wybicie, oraz informację czy ta różnica jest statystycznie istotna - tak jak na screenach poniżej:

Nowe statystyki, uwzględniające wolumen, obowiązują póki co tylko dla formacji cenowych wykrytych w 2017 roku (1 stycznia i później), zasięgi wybić dla wcześniejszych formacji nie będą uwzględniały wolumenu w dniu wybicia.

Jesteśmy przekonani, że nowa funkcjonalność jeszcze polepszy dokładność naszych predykcji, a co za tym idzie trafność ewentualnych zagrań. Mamy również w planach kolejną rozbudowę arsenału naszych statystyk o pomiary wskaźników i wielkości, które w istotny sposób mogą wpływać na skuteczność osiągania poziomów docelowych przez formacje cenowe. Na razie jednak nie możemy zdradzić żadnych szczegółów.

Życzymy samych udanych inwestycji i jak największych stóp zwrotu.

Kwestia wolumenu w dniu wybicia - czy wolumen obrotu ma istotny wpływ na statystyki?

Osoby stosujące Analizę Techniczną zapewne nurtuje ważne pytanie - czy wolumen obrotu w dniu wybicia z formacji cenowej ma wpływ na jej skuteczność i potencjalny zasięg wybicia? W niniejszym wpisie postaramy się odpowiedzieć na to pytanie, oczywiście posiłkując się statystykami zbieranymi przez ATmatix dla naszej rodzimej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

TL; DR

Dla tych osób, które nie lubią dużo czytać - na początek konkrety i garść faktów. Tak, wielkość wolumenu wybicia (a dokładnie jego porównanie do średniego wolumenu z 30 sesji poprzedzających wybicie, bo takim wskaźnikiem posługujemy się w aplikacji ATmatix), ma spory wpływ na wszystkie statystyki, które zbieramy dla formacji cenowych po wybiciu. Uśredniając wyniki dla wszystkich rodzajów (typów) formacji i wyłączając z analizy giełdowe indeksy (poniżej bierzemy pod uwagę tylko rynek główny akcji), ustaliliśmy co następuje:

WOLUMEN WYBICIA ISTOTNIE POWYŻEJ ŚREDNIEJ

• średni wzrost po wybiciu w górę zwiększa się o 3,17pp (punktów procentowych) - 25,92% wobec 22,75%, a średni spadek jest większy o 0,97pp (19,37% wobec 18,4%)
• średnia skuteczność formacji (czyli częstość osiągania teoretycznych poziomów docelowych) zwiększa się o 2,02pp dla wybić w górę, a dla wybić w dół wzrasta o 0,69pp
• częstość ruchów powrotnych po wybiciu w górę (throwback) maleje średnio o 3,71pp (51,37% wobec 55,08%), a ruchów powrotnych po wybiciu w dół (pullback) zmniejsza się o 4,18 pp (57,19% wobec 61,37%)
• współczynnik fałszywych wybić w górę jest mniejszy średnio o 2,49pp, a współczynnik fałszywych wybić w dół jest mniejszy o 1,21pp
• mediana maksymalnego ruchu po wybiciu w górę w stosunku do teoretycznego poziomu docelowego wzrasta o 7,97 pp, a mediana maksymalnego ruchu po wybiciu w dół zwiększa się o 5,25 pp

WOLUMEN WYBICIA ISTOTNIE PONIŻEJ ŚREDNIEJ

• średni wzrost po wybiciu w górę zmniejsza się o 1,67 pp (punktów procentowych) - 12,87% wobec 14,54%, a średni spadek jest mniejszy o 0,89pp (14,39% wobec 15,28%)
• średnia skuteczność formacji zmniejsza się o 2,12pp dla wybić w górę, a dla wybić w dół maleje o 0,71pp
• częstość ruchów powrotnych po wybiciu w górę (throwback) wzrasta średnio o 6,45 pp,  a ruchów powrotnych po wybiciu w dół (pullback) zwiększa się o 5,53 pp
• współczynnik fałszywych wybić w górę jest większy średnio o 5,53pp, a współczynnik fałszywych wybić w dół jest większy średnio o 1,32 pp
• mediana maksymalnego ruchu po wybiciu w górę w stosunku do teoretycznego poziomu docelowego maleje o 5,25 pp, a mediana maksymalnego ruchu po wybiciu w dół zmniejsza się o 5,83 pp

Podane wartości podajemy względem aktualnych, uśrednionych statystyk dla wszystkich typów formacji nie uwzględniających informacji o wolumenie wybicia. Pod pojęciem "istotnie powyżej lub poniżej średniej" kryje się różnica istotna statystycznie pomiędzy wartością wolumenu w dniu wybicia a średnią wartością wolumenu z 30 sesji poprzedzających wybicie, przy poziomie ufności 95%.

Oczywiście są to wyniki uśrednione dla całego rynku akcji z 3 ostatnich lat, więc siłą rzeczy różnice nie wyglądają tak okazale (zwracam uwagę, że podajemy różnice w punktach procentowych, a nie w procentach!). Widać wyraźnie, że wartość wolumenu w dniu wybicia ma większy wpływ na wybicia w górę niż w dół.

Przy dokładnym zapoznaniu się ze statystykami dla poszczególnych typów formacji, sytuacja zaczyna robić się jeszcze ciekawsza. Okazuje się, że choć niektóre różnice są znaczne i na korzyść dużego wolumenu wybicia, to nie dla wszystkich typów formacji ponadprzeciętny wolumen wybicia oznacza automatycznie poprawienie statystyk. Poniżej podamy kilka przykładów typów formacji, dla których tak nie jest, a jest wręcz przeciwnie.

Zanim jednak do tego przejdziemy, kilka słów o tym czym jest "mediana maksymalnego ruchu po wybiciu w górę/w dół w stosunku do teoretycznego poziomu docelowego" i jak się ma do obliczania poziomów docelowych w aplikacji ATmatix.

MAKSYMALNY RUCH PO WYBICIU W GÓRĘ/W DÓŁ A STATYSTYCZNY POZIOM DOCELOWY

Pamiętamy to z teorii - po wybiciu w górę (lub w dół) naszym teoretycznym zasięgiem (targetem) jest poziom wynikający z dodania (lub odjęcia) wysokości formacji do poziomu wybicia. Są pewne wyjątki - na przykład dla flag i chorągiewek poziom docelowy wyznacza się w ten sposób (link), a dla klinów zwyżkujących i zniżkujących teoretycznym poziomem docelowym jest wierzchołek lub podstawa klina.

Na potrzeby zbierania statystyk w aplikacji ATmatix przyjęliśmy, że ten teoretyczny target jest naszym poziomem odniesienia, względem którego badamy zasięg ruchu po wybiciu w górę lub w dół. Osiągnięcie co najmniej tego poziomu odniesienia przez cenę oznacza wypełnienie formacji (osiągnęliśmy 100% teoretycznego ruchu po wybiciu). Zdarza się oczywiście, że ruch cenowy jest większy i cena osiąga poziomy jeszcze wyższe (lub niższe, w zależności od kierunku wybicia).

Spójrzmy na poniższy przykład formacji podwójnego dna dla LWB. Maksymalna cena po wybiciu w górę wynosi (póki co) 80,75, co oznacza wykonanie aż 329% założonego teoretycznie ruchu, a więc walor wykonał ruch ponad 3 razy większy od odległości pomiędzy poziomem wybicia (66,84) a poziomem odniesienia (71,06). Ta formacja oczywiście jest wypełniona (wzrost o ponad 100% założonego zasięgu ruchu), ale co dzieje się, kiedy nie uda się osiągnąć docelowego teoretycznego poziomu po wybiciu? Na przykład wynik 50% oznacza, że formacja nie została wypełniona i maksymalna cena po wybiciu to jedynie połowa założonego teoretycznego ruchu po wybiciu (będącego odległością od poziomu wybicia do poziomu docelowego).

Jeśli zbierzemy te wyniki dla wszystkich formacji danego typu (a takich próbek mamy wiele, czasem kilkaset, czasem ponad tysiąc dla danego rodzaju formacji), to możemy określić na ich podstawie dwie kluczowe statystyki:

• skuteczność typu formacji, czyli odsetek formacji, dla których doszło do wypełnienia formacji (czyli osiągnięto co najmniej 100% założonego ruchu w kierunku poziomu teoretycznego)
• medianę maksymalnego ruchu po wybiciu w stosunku do teoretycznego poziomu docelowego. Jest to wartość wyrażona w procentach i w przypadku formacji podwójnego dna wynosi ona 156,23%. Oznacza to, że połowa formacji tego typu osiągnęła poziom równy co najmniej 156,23% odległości od poziomu wybicia do poziomu docelowego (w tym przypadku ta odległość jest równa wysokości formacji - dla flag, chorągiewek i klinów jest trochę inaczej, o czym już wspomniałem). Możemy więc powiedzieć, że częstość osiągania wyniku co najmniej 156,23% wysokości formacji po wybiciu w górę z formacji podwójnego dna wynosi 50%.

Ta właśnie wartość jest używana przez ATmatix do wyznaczania statystycznych poziomów docelowych po wybiciu - w przypadku poniższej formacji podwójnego dna dla LPP jest to poziom równy cenie wybicia 5374,4 + 156,23% * teoretyczny zasięg ruchu. Teoretyczny zasięg ruchu to teoretyczny poziom docelowy minus cena wybicia, czyli statystycznym targetem dla naszej formacji jest poziom = 5374,4 + 156,23%*(5771,25 - 5374,4) = 5995,18 z prawdopodobieństwem 50%.

Zauważmy, że zamiast mediany moglibyśmy użyć dowolnego innego percentyla (zamiast percentyla rzędu 50% na przykład rzędu 30% - wyznaczona wartość X dzieliłaby zbiór naszych pomiarów w proporcjach 30/70, co oznaczałaby, że 30% formacji osiągnęło poziom nie większy niż X, ale aż 70% poziom X lub większy). Zastrzegamy sobie możliwość takiej zmiany na przyszłość :)

WOLUMEN WYBICIA A TYPY FORMACJI

Wracając do głównego tematu tego posta, czyli do wolumenu wybicia: generalnie rzecz biorąc wysoki wolumen poprawia statystyki. Na przykład dla formacji podwójnego dna statystyki polepszają się przy ponadprzeciętnym wolumenie wybicia i pogarszają się przy wolumenie znacząco poniżej średniej.

PODWÓJNE DNO, WOLUMEN WYBICIA ISTOTNIE POWYŻEJ ŚREDNIEJ

• średnia skuteczność formacji wzrasta o 2,57pp dla wybić w górę, a dla wybić w dół wzrasta o 0,51pp
• częstość ruchów powrotnych po wybiciu w górę (throwback) maleje średnio o 7,53pp, a ruchów powrotnych po wybiciu w dół (pullback) zmniejsza się o 3,07pp
• współczynnik fałszywych wybić w górę jest mniejszy średnio o 3,64pp, a współczynnik fałszywych wybić w dół jest mniejszy o 0,71pp
• mediana maksymalnego ruchu po wybiciu w górę w stosunku do teoretycznego poziomu docelowego wzrasta aż o 18,11 pp (z 156,23% do 174,34%), a mediana maksymalnego ruchu po wybiciu w dół zwiększa się o 3,22 pp

Wspomnieliśmy już, że dla niektórych typów formacji ponadprzeciętny wolumen wybicia wcale nie musi oznaczać lepszych wyników. Czy tutaj nie popełniliśmy żadnego błędu w obliczeniach? Nie, o czym można się przekonać na stronie Thomasa Bulkowskiego - on również zauważył, że niektóre typy formacji sprawują się wręcz gorzej przy ponadprzeciętnym wolumenie wybicia, a lepiej, kiedy ten wolumen jest niewielki w stosunku do średniej - źródło. Trzeba pamiętać, że Bulkowski badał jedynie giełdę w USA i tam wyniki są zupełnie inne, a my mamy zebrane wyniki dla naszej rodzimej GPW. Dla przykładu:

Typy formacji, których mediana zasięgu ruchu w górę jest większa od przeciętnej przy stosunkowo małym wolumenie wybicia w górę:

• kanał zwyżkujący
• dno głowy i ramion (!)
• chorągiewka (!)
• trójkąt zwyżkujący
• rozszerzająca się formacja zwyżkująca
• klin zniżkujący (!)

Typy formacji, których mediana zasięgu ruchu w dół jest większa od przeciętnej przy stosunkowo małym wolumenie wybicia w dół:

• podwójny szczyt (!)
• szczyt głowy i ramion (!)
• trzy zwyżkujące dołki (3ZD)
• odwrócony (rozszerzający się) trójkąt
• trójkąt zniżkujący
• rozszerzająca się formacja zniżkująca

Nie oznacza to jednak, że wszystkie statystyki poprawiają się dla tych typów formacji przy wolumenie poniżej średniej - na przykład skuteczność osiągania teoretycznych poziomów docelowych czy częstość występowania ruchów powrotnych mimo wszystko zmniejsza się, nawet jeśli przeciętne zasięgi wybić ulegają zwiększeniu.

PODSUMOWANIE

Podaliśmy tutaj jedynie kilka przykładów, nie są to wszystkie różnice wynikające z uwzględniania informacji na temat wolumenu w dniu wybicia. Już niedługo ATmatix będzie wyznaczał statystyczne poziomy docelowe w oparciu o wszystkie nowe dane (te, które podaliśmy i te, których nie zdołalibyśmy nawet zamieścić ze względu na ich ilość), co pozwoli na jeszcze większą dokładność predykcji zachowania się ceny - o tym fakcie oczywiście poinformujemy.

Przypominam jednocześnie, że ATmatix od dawna podaje informacje o porównaniu wolumenu w dniu wybicia z przeciętnym wolumenem z poprzednich sesji - informacja ta jest dostępna w widoku wykresu formacji, na stronie formacji oraz w widoku szczegółów formacji w tabeli, otwieranym ikoną z lewej strony wiersza (lub podwójnym kliknięciem na wierszu). Jednocześnie podajemy informację o tym, czy różnica jest istotna statystycznie - jak na screenach poniżej. Niedługo ten właśnie wolumen będzie brany pod uwagę przy wyznaczaniu zasięgów wybić.

UPDATE: Oczywiście wolumen w dniu wybicia jest już uwzględniany przez ATmatix przy obliczaniu zasięgów.

Szczegóły formacji w tabeli

Widok wykresu

Strona formacji

Zachęcamy zatem do wypróbowania naszej aplikacji. Dane dla spółek WIG20 są całkowicie darmowe i dostępne publicznie, a zakładając konto użytkownik zyskuje pełen dostęp PREMIUM testowo na 15 dni bez żadnego zobowiązania (dostęp PREMIUM zawiera wszystkie spółki rynku głównego GPW i sporo innych funkcjonalności), a po tym okresie konto zamienia się znów w konto zwykłe (z możliwością dobrowolnego przedłużenia dostępu PREMIUM).

Statystyki formacji cenowych - aktualizacja

Niedawno zaktualizowaliśmy nasze statystyki formacji cenowych. Jak zawsze obejmują one okres 3 lat, ale tym razem nasze okno czasowe przesunęło się na okres od 2014-01-01 do 2016-12-31.

Jak zawsze, z najnowszych statystyk będą korzystać jedynie formacje cenowe wykryte w dniu 2017-01-01 lub później, natomiast wszystkie wcześniejsze formacje korzystają nadal ze "starych" statystyk, odpowiednich do daty wykrycia danej formacji.

Gwoli przypomnienia, nasze statystyki obejmują:

• liczbę wystąpień danego typu formacji w badanym okresie czasu,
• procentowy rozkład wybić w górę i w dół dla danego typu formacji (może nie sumować się do 100%, bo na wybicie czekamy tylko przez pewien czas),
• procentową skuteczność osiągnięcia teoretycznych, książkowych poziomów docelowych dla określonego typu formacji (czyli jak często osiągnięto co najmniej poziom wyznaczony odpowiednią regułą pomiaru zasięgu wybicia dla konkretnego typu formacji - z reguły jest do dodanie wysokości formacji do poziomu wybicia w przypadku wybić w górę lub odjęcie wysokości od poziomu wybicia w przypadku wybić w dół),
• odsetek formacji, dla których wystąpił ruch powrotny po wybiciu w górę (ang. throwback), czyli cena powróciła poniżej poziomu wybicia w górę w określonym czasie
• odsetek formacji, dla których wystąpił ruch powrotny po wybiciu w dół (ang. pullback), tzn. powrót ceny powyżej poziomu wybicia w dół w określonym czasie,
• współczynniki fałszywych wybić (break even failure rate) w górę i w dół, czyli odsetek formacji, dla których ruch po wybiciu okazał się zbyt mały, by można było mówić o rozsądnym zysku.

Więcej ogólnych informacji na temat statystyk znajduje się w tym wpisie, a inny post zawiera szczegółowe informacje na temat ruchów powrotnych.

Warto jeszcze wspomnieć o tym, że nasze statystyki zawierają również dane na temat przeciętnych zasięgów wybić w dół i w górę dla określonych typów formacji cenowych. Te dane są używane do wyznaczania tzw. statystycznych zasięgów wybicia z formacji, obok zasięgów wynikających z teoretycznych reguł pomiaru, znanych z literatury dotyczącej Analizy Technicznej. Pozwala nam to na obliczenie statystycznego zasięgu wybicia z formacji nawet wtedy, gdy nie istnieje teoretyczna reguła pozwalająca na wyznaczenie takiego poziomu. Na ten temat pisaliśmy już wiele razy, więcej informacji znajduje się na we wspomnianym wpisie.

Nowe typy formacji szczytu i aktualizacja statystyk formacji cenowych

Z przyjemnością informuję, że ATmatix rozpoznaje już najpopularniejszy typ formacji szczytu, czyli podwójny szczyt, tak jak to obiecaliśmy. To jeszcze nie wszystko, bo niebawem pojawi się kolejna formacja szczytu, czyli głowa i ramiona (RGR). Przy okazji zaktualizowaliśmy statystyki wszystkich wykrywanych formacji cenowych. Tak jak dotychczas, statystyki obejmują okres trzech lat, ale okno czasowe przesunęło się tym razem na zakres od 2013-10-01 do 2016-09-30.

Formacje wykryte po 30 września będą zatem wykorzystywały te najnowsze statystyki, natomiast wcześniejsze formacje nadal będą używać "starych" statystyk.

Dodatkowo poprawiliśmy nieco detekcję formacji podwójnego dna, która jest teraz dokładniejsza i daje więcej sygnałów (wystąpień formacji).

Wracając do tematu - formacje szczytu, jak sama nazwa wskazuje, poprzedzone są wzrostami i sygnalizują prawdopodobne wyczerpanie się trendu wzrostowego lub spadkową korektę tego trendu. Formacje podwójnego szczytu wykrywane przez ATmatix są w zasadzie lustrzanym odbiciem formacji podwójnego dna - posiadają nawet podobne parametry. Najważniejsze cechy tych formacji to:

• muszą być poprzedzone wzrostami (czyli trendem wzrostowym),
• ruch ceny musi uformować dwa wyraźne szczyty, leżące na podobnym poziomie (tolerancja wynosi u nas max. 3%). Ponadto różnica poziomów szczytów nie może przekroczyć 30% wysokości formacji
• pomiędzy dwoma szczytami musi się znajdować lokalne minimum, przy czym cena od najwyższego szczytu do tego dołka musi spaść co najmniej o 5% dla rynku akcji lub co najmniej 2% dla indeksów
• potwierdzeniem formacji podwójnego szczytu jest wybicie w dół poniżej wspomnianego dołka. Teoretyczna reguła pomiaru zasięgu polega na odjęciu wysokości formacji (odległość najwyższego szczytu do dołka) od poziomu wybicia, czyli poziomu lokalnego minimum formacji
• zanegowaniem formacji jest wybicie w górę (skoro cena wybiła się z formacji szczytu, w zasadzie przestaje ona być szczytem). Literatura z reguły milczy na temat obliczania docelowych poziomów po wybiciu w górę (zanegowaniu) formacji szczytu - ale proszę się nie martwić, od tego mamy nasze statystyki, o czym za chwilę.

Wypełniona formacja podwójnego szczytu - przykład

Parametry formacji zostały tak dobrane, by zachować równowagę pomiędzy liczbą wyrywanych sygnałów a ich jakością. Zdarza się oczywiście, że po uformowaniu szczytu cena wybija się znów powyżej maksimum i nie są to wcale rzadkie przypadki - proszę spojrzeć na statystyki. Ponieważ oprócz teoretycznych poziomów docelowych po wybiciu ATmatix oblicza również poziomy statystyczne, po wybiciu w górę formacji szczytu zostanie wyznaczony poziom docelowy na podstawie przeciętnego zasięgu wybicia takiej formacji, wynikającego ze statystyk historycznych. Nie muszę chyba dodawać, że wyznaczanie zasięgów na podstawie statystyk to unikalna cecha naszej aplikacji. Po wybiciu w dół, czyli potwierdzeniu formacji szczytu, dostaniemy oczywiście docelowy zakres ceny w postaci przedziału - teoretyczny poziom docelowy i drugi poziom, zwany przez nas statystycznym.

Jak by tego było mało, przygotowujemy się do wprowadzenia kolejnych udogodnień, których celem są jeszcze dokładniejsze prognozy zachowania się ceny po wybiciu z formacji.
Na razie mogę zdradzić tylko tyle, że dotyczą one wolumenu wybicia. Jak powszechnie wiadomo, wartość wolumenu obrotów w dniu wybicia wskazuje na potencjalną siłę ruchu po wybiciu. Nasze wewnętrzne dane potwierdzają, że tak rzeczywiście jest. ATmatix pokazuje już porównanie wolumenu wybicia do średniego wolumenu z 30 sesji poprzedzających wybicie. O co więc chodzi? Wiemy już, że wolumen ma znaczenie, ale chcemy wiedzieć jeszcze, w jakim stopniu wpływa on na zasięg wybicia. Ponieważ mamy statystyki przeciętnego zasięgu ruch cen po wybiciu z danego typu formacji, i na ich podstawie obliczane są statystyczne poziomy docelowe, to można te obliczenia dodatkowo uzależnić od wielkości wolumenu wybicia. Zdradziłem już sporo, więc na tym zakończę.

To oczywiście nie jedyne pomysły na rozwój serwisu. Kolejne będę zdradzał na blogu. Zachęcam do wypróbowania aplikacji (dajemy 15 dni darmowego dostępu PREMIUM bez żadnych zobowiązań) , obserwowania naszego bloga i polubienia naszej strony na Facebooku :)


Jako bonus załączam jeszcze dwa wykresy, na których widać przydatność analizy formacji szczytu. Pierwszy z nich pokazuje wybicie w dół (a więc potwierdzenie) formacji szczytu. Cena po wybiciu dołem zawędrowała dokładnie do poziomu teoretycznego, a następnie zawróciła ponownie pod maksima. W zasadzie mamy tutaj coś na kształt formacji szczytu wielokrotnego, a przy okazji zarysowała się kolejna, tym razem wyższa formacja szczytu.

Korekta po potwierdzeniu formacji szczytu i powrót do maksimów - przykład

Kolejny przykład to wybicie w górę (zanegowanie) formacji podwójnego szczytu - zasięg wybicia został określony na podstawie naszych statystyk historycznych.

Wybicie w górę formacji szczytu - przykład

ATmatix - aktualizacja statystyk formacji

Statystyki liczone przez ATmatix obejmują:

• liczbę wystąpień danego typu formacji w badanym okresie czasu,
• procentowy rozkład wybić w górę i w dół dla danego typu formacji (może nie sumować się do 100%, o czym poniżej),
• procentową skuteczność osiągnięcia teoretycznych, książkowych poziomów docelowych dla określonego typu formacji (czyli jak często osiągnięto co najmniej poziom wyznaczony odpowiednią regułą pomiaru zasięgu wybicia dla konkretnego typu formacji - z reguły jest do dodanie wysokości formacji do poziomu wybicia w przypadku wybić w górę lub odjęcie wysokości od poziomu wybicia w przypadku wybić w dół),
• statystyki ruchów powrotnych oraz fałszywych wybić - szczegółowy opis w osobnym artykule.

Statystyki wybić, skuteczności, ruchów powrotnych i fałszywych wybić uwzględniają również dodatkowy wymiar, którym jest wielkość wolumenu wybicia - szczegółowy opis znajduje się w tym wpisie.

Statystyki wybić są wyznaczane w następujący sposób:

• jeśli cena wybiła się z formacji w górę, zdarzenie liczy się jako wybicie w górę (niezależnie od tego czy wystąpił np. ruch powrotny poniżej poziomu wybicia)
• jeśli cena wybiła się z formacji w dół, liczy się to jako wybicie w dół (niezależnie od tego czy wystąpił np. ruch powrotny powyżej poziomu wybicia)
• jeśli cena wybiła się w dół i zawróciła, nie osiągając uprzednio pułapu docelowego po wybiciu, a następnie wybiła się górą (lub na odwrót),  to do statystyk wybić przyjmowany jest ten kierunek, dla którego ruch był silniejszy (w sensie większej wartości bezwzględnej wzrostu lub spadku po wybiciu)
• mogło w ogóle nie dojść do wybicia w określonym czasie - najczęściej dzieje się tak np. w przypadku trójkątów, których zakres jest ograniczony dwiema zbliżającymi się ku sobie liniami.

Dlatego statystyki wybić z reguły nie sumują się dokładnie do 100%.

Są jeszcze inne statystyki, nie prezentowane na stronie ATmatix, które są używane do obliczania statystycznych (nie książkowych) zasięgów po wybiciu z formacji - więcej informacji poniżej.

Jak można zauważyć, statystyki są liczone odrębnie dla akcji i indeksów/kontraktów. Dlaczego? Z reguły ruchy cenowe na indeksach/kontraktach są względnie mniejsze niż dla akcji i dla tych dwóch grup pewne parametry skanera formacji są różne. Osiągana skuteczność jest również nieco inna, co potwierdza słuszność takiego podziału.

Do czego używane są te statystyki? Po pierwsze, jeśli nie doszło jeszcze do wybicia z danej formacji, to statystyki wybić są prezentowane w szczegółach formacji jako szanse na wybicie w górę lub w dół.

Po drugie, jeśli doszło już do wybicia z formacji górą lub dołem, to ATmatix używa swoich wewnętrznych statystyk zasięgów do określenia nie-książkowych poziomów i te zasięgi są prezentowane w szczegółach formacji. Tak jak to już opisywałem, ATmatix wyznacza zawsze docelowy zakres cen po wybiciu:

• poziom teoretyczny (podajemy również skuteczność osiągnięcia tego poziomu na podstawie statystyk z danych historycznych) - nie zawsze ten poziom jest wyznaczany, np. brakuje go w przypadku wybicia w dół z formacji podwójnego dna lub oRGR. Wynika to z tego, iż literatura dotycząca analizy technicznej z reguły milczy na temat obliczania zasięgów w tego typu sytuacjach (jest to zanegowanie formacji dna, która tak naprawdę przestaje być dnem, skoro cena zeszła jeszcze niżej). Tak jak napisałem, ten poziom z reguły jest wyznaczany poprzez dodanie (lub odjęcie) wysokości formacji do poziomu wybicia;
• poziom statystyczny (poziom osiągany z zadaną skutecznością na podstawie danych historycznych) - ten poziom zawsze jest wyznaczany, chyba że nie dysponujemy statystykami dla danego typu formacji.

Docelowy zakres cen jest również zaznaczany na wykresie formacji (kolorem niebieskim), co ilustruje poniższy obrazek.

Kliknij, aby powiększyć.

To obliczanie zasięgu na podstawie zachowania się typów formacji w przeszłości jest unikalną cechą naszej aplikacji, ponieważ pozwala na:

• po pierwsze, sprawdzenie jak skuteczna jest książkowa, teoretyczna wiedza na konkretnym rynku (w tym przypadku na GPW),
• po drugie, wyznaczenie zasięgów docelowych z zadaną skutecznością, i to w sytuacjach, o których książkowa wiedza nie na wiele nam się przyda (tak jak we wspomnianych wybiciach w dół z formacji dna).

Inaczej mówiąc, statystyczny poziom docelowy mówi nam, jak daleko przeciętnie (w przeszłości) zawędrowała cena po wybiciu w górę lub w dół w przypadku konkretnego typu formacji. Co więcej, możemy określić na podstawie zadanej z góry skuteczności ten przeciętny zasięg, ponieważ wiemy, że np. w 50% przypadków historycznych cena zawędrowała co najmniej do poziomu X, a w 75% przypadków co najmniej do poziomu Y.

O tym w jaki dokładnie sposób ten poziom jest wyznaczany i dlaczego dodatkowo uwzględniamy wielkość wolumenu obrotu w dniu wybicia z formacji, można przeczytać w odrębnym artykule. Tutaj wspomnę tylko o tym w jaki sposób Thomas Bulkowski na swojej stronie opisuje wyznaczanie poziomu docelowego po wybiciu. Otóż, Bulkowski poleca pomnożenie wysokości formacji, przed dodaniem lub odjęciem od poziomu odbicia, przez wartość, określaną jako percentage meeting price target. Jest to częstość, z jaką cena osiągała teoretyczny, książkowy poziom docelowy, dla danego typu formacji. Brzmi znajomo? Tak, jest to dokładnie statystyczna skuteczność, podawana przez ATmatix na stronie ze statystykami i w szczegółach danej formacji.

Mi osobiście pomysł mnożenia wysokości formacji przez skuteczność średnio się podoba i ATmatix nie wyznacza statystycznego poziomu docelowego w ten sposób. Dlaczego? Teoretycznie wszystko jest w porządku - skoro dana formacja osiągała poziom teoretyczny po wybiciu w 60% przypadków, to znaczy, że średnio cena doszła tylko do poziomu wybicia plus 60% wysokości formacji, prawda? Nie jest to takie proste. Po pierwsze, statystyczna skuteczność (przynajmniej ta wyznaczana przez ATmatix) mówi nam, że cena osiągnęła co najmniej poziom teoretyczny w 60% przypadków. Czyli w 3 przypadkach na 5 cena urosła od poziomu wybicia do poziomu wybicia plus co najmniej 100% wysokości formacji. Co najmniej, czyli mogła urosnąć równie dobrze o 200% wysokości formacji. Albo o 500%. We wszystkich tych przypadkach statystyczna skuteczność jest taka sama i wynosi 60%. Ale ta skuteczność, jak widać, nie mówi nam nic o potencjalnym zasięgu wybicia. ATmatix, i powtórzę, że jest to jego unikalna cecha, oblicza maksymalne ceny po wybiciu w górę (lub minimalne po wybiciu w dół) dla wszystkich formacji historycznych i bierze te statystyczne informacje pod uwagę przy wyznaczaniu zasięgu wybicia, zwanego przez nas poziomem "statystycznym".

Oczywiście, statystyki są oparte o dane historyczne (przyszłości, niestety, nie potrafimy przewidywać) i nie ma gwarancji na ich powtórzenie, jednak możliwość oparcia się o konkretne, weryfikowalne dane zdecydowanie pomaga w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych o otwarciu lub zamknięciu danej pozycji. Znając historyczną skuteczność wiemy czego w danej sytuacji się spodziewać i które transakcje, wynikające z takiego a nie innego układu cen (czyli formacji) mogą być potencjalnie mniej ryzykowne czy bardziej zyskowne niż inne.